ασκαρίδες

Υπόταξη των νηματελμίνθων, με σώμα κυλινδρικό λεπτό και μυτερό στα δύο άκρα. Το στόμα τους είναι εφοδιασμένο με τρεις προεξοχές σαν χείλη. Οι α. παρασιτούν μέσα στο έντερο των θηλαστικών (η α. η σκωληκοειδής είναι παράσιτο του ανθρώπου, η α. η μεγαλοκέφαλος του αλόγου). Οι α. εμφανίζουν φυλετικό διμορφισμό· το μήκος του αρσενικού φτάνει τα 15-17 εκ., ενώ του θηλυκού τα 20-25 εκ. Τα αβγά των α. μπαίνουν στον οργανισμό του ξενιστή απευθείας από το χώμα ή τις τροφές. Από αυτά βγαίνουν προνύμφες που το αίμα τις μεταφέρει στο συκώτι, στους πνεύμονες, στους βρόγχους και στην τραχεία· οι προνύμφες ξαναγυρίζουν λοιπόν στο πεπτικό σύστημα, όπου αναπτύσσονται σε ενήλικα άτομα. Το παράσιτο εγκαθίσταται στο λεπτό έντερο, όπου τρέφεται με τις τροφές που αυτό περιέχει· εκεί οι θηλυκές εναποθέτουν πλήθος αβγά που αποβάλλονται με τα κόπρανα. Τα αβγά των α. μπορεί να διατηρηθούν για πολύ χρόνο σε υγρό χώμα ή στο νερό με ζωντανό το έμβρυο και δεν ανοίγουν προτού φτάσουν στον ξενιστή. Η νόσος που προκαλείται από την ανάπτυξη των α. σε ανθρώπινους οργανισμούς, η ασκαριδίαση, είναι συχνή σε αυτούς που έρχονται σε επαφή με το χώμα, όπως οι αγρότες και οι μεταλλωρύχοι, στα παιδιά που λερώνουν τα χέρια τους με χώμα και έπειτα τα βάζουν στο στόμα τους και σε όσους τρώνε χορταρικά που δεν έχουν πλυθεί καλά. Η ασκαριδίαση προκαλεί στον άνθρωπο πολλές ενοχλήσεις που οφείλονται τόσο στην επιβλαβή δράση των τοξινών που παράγονται από τα παράσιτα, όσο και σε μηχανική ενέργεια, που εκδηλώνεται με απόφραξη του εντέρου (ειλεός) ή των χοληφόρων οδών (αποφρακτικός ίκτερος) από τα σώματα των α. που σχηματίζουν μάζες αρκετού όγκου. Συχνά οι πάσχοντες γίνονται ευερέθιστοι και εμφανίζουν ανορεξία και εντερικές διαταραχές ποικίλου τύπου, όπως π.χ. διάρροια, δυσκοιλιότητα και κωλικούς. Η θεραπευτική αγωγή συνίσταται στη χορήγηση ανθελμινθικών φαρμάκων. Ασκαρίδα η σκωληκοειδής, παράσιτο του ανθρώπου, μεγεθυσμένη στο μικροσκόπιο 45 φορές.